το συναίσθημα στη ζωή μας

περίληψη θεωρητικού υλικού σεμιναρίου


Από την εποχή του Διαφωτισμού και πολύ παλιότερα έχει δοθεί τεράστια προτεραιότητα στην λογική και στον νου. Μάλιστα, έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι ‘εμπόδιο της λογικής είναι το συναίσθημα’. Έτσι, συναίσθημα και λογική νοούνται ως δυο ξεχωριστές λειτουργίες του ανθρώπου.
Σύμφωνα με ευρήματα της νευροεπιστήμης, όμως, ο εγκέφαλος δεν διαχωρίζει την σκέψη από το συναίσθημα. Συναίσθημα και γνωστικό κύκλωμα είναι αλληλένδετα και μαζί με το σώμα βρίσκονται σε αλληλεπίδραση. Έχει παρατηρηθεί ότι οι άνθρωποι που έχουν καλή επαφή με το συναίσθημά τους και το εκφράζουν είναι πιο υγιείς από αυτούς που το παραβλέπουν.
Καλούμαστε, επομένως, να δώσουμε έμφαση σε όσα αισθανόμαστε, προκειμένου να αποκτήσουμε καλύτερη σχέση με τον εαυτό μας και τους άλλους γύρω μας.
Από την παιδική μας ηλικία έχουμε μάθει να ντρεπόμαστε για μια γκάμα συναισθημάτων (θυμό, περιφρόνηση, αηδία, ευχαρίστηση κλπ), με τις παροτρύνσεις των γονέων ‘μην θυμώνεις’, ‘δεν κλαίνε οι άντρες’, ‘δεν κάνει να ζηλεύεις’ κοκ, κατάσταση που μας συνοδεύει σε όλη μας την ζωή. Αποτέλεσμα ως ενήλικες να κρύβουμε τα συναισθήματά μας, κυρίως όσα ‘δεν κάνει ‘ να εκφράζουμε. Είναι δύσκολο, λοιπόν, αυτό που μάθαμε να το ξεμάθουμε. Χρειάζεται εκπαίδευση και προσπάθεια.

Σύμφωνα με μελέτες, υπάρχουν 10 βασικά συναισθήματα (οργή, φόβος, θλίψη, αηδία, περιφρόνηση, έκπληξη, χαρά, αμηχανία, ενοχή, ντροπή), εκ των οποίων προκύπτουν και άλλα παραπάνω.
Δεν υπάρχουν θετικά ή αρνητικά συναισθήματα, καλά ή κακά. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το κάθε συναίσθημα έχει το δικό του μήνυμα και σκοπό. Και όλα όσα αισθανόμαστε είναι δικά μας και σημαντικά.
Αυτό που έχω να κάνω είναι:

 Να αναγνωρίσω και αποδεχτώ το συναίσθημά μου.
 Να παρατηρώ τις αλλαγές που αυτό φέρνει, αλλαγές στο σώμα, στον τόνο της φωνής, στην έκφραση του προσώπου.
 Να ακολουθήσω αυτές τις αλλαγές, διαφορετικά όταν πασχίζω να τις ελέγξω, να μην τις φανερώσω, να μην τις εκφράσω, βιώνω εσωτερικές συγκρούσεις.
 Να εκφράσω το συναίσθημα μου με ευθύνη.

Να θυμάμαι ότι:
 Στόχος δεν είναι η αλλαγή του συναισθήματος, αλλά η διαφορετική διαχείρισή του, η αλλαγή της αντίδρασής μου.
 Δεν βιώνουμε όλοι τα ίδια συναισθήματα με τον ίδιο τρόπο.
 Μέσα από την αναγνώριση και αποδοχή του συναισθήματός μου, γνωρίζω και αποδέχομαι τον εαυτό μου και φτιάχνω λειτουργικές σχέσεις.




Βιβλιογραφικές αναφορές:
1. Ο θυμός των παιδιών, Alba Marcoli (ISBN: 9789601209326)
2. Καταστροφικά συναισθήματα, Daniel Goleman (2003), Ελληνικά Γράμματα
3. Να σου πω μια ιστορία, Χόρχε Μπουκάι, (2006), opera